Πολιτικές, νομοθεσία, εγκύκλιοι και αποφάσεις

Πολιτικές για τα δάση, τη βιοποικιλότητα και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000

Η ενότητα αφορά στο θεσμικό πλαίσιο (ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία) και το πλαίσιο πολιτικής (π.χ. στρατηγικές) σε σχέση με α) τη διαχείριση και προστασία δασών με σκοπό τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, β) την προσαρμογή της δασικής διαχείρισης στην κλιματική αλλαγή, γ) την αποκατάσταση και ανόρθωση υποβαθμισμένων πρεμνοφυών δασών, δ) την ορθή διαχείριση επισκεπτών και τη δημιουργία υποδομών ερμηνείας περιβάλλοντος και ε) τις διαδικασίες εξασφάλισης χρηματοδότησης. Ειδικότερα περιλαμβάνει:

  • Την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία που αφορά στη διατήρηση και διαχείριση των δασών και της βιοποικιλότητας, στις προστατευόμενες περιοχές, και στη διαχείριση των υδατικών πόρων και της περιβαλλοντικής πληροφορίας, ιδιαίτερα δε της χωρικής.
  • Tις Ευρωπαϊκές και εθνικές στρατηγικές για τη βιοποικιλότητα και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000, τα δάση και το ξύλο, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την απερήμωση, τη διατήρηση των εδαφικών πόρων κλπ., καθώς και τα κείμενα κατευθύνσεων του Forest Europe. Επιπρόσθετα, περιλαμβάνει κείμενα κατευθύνσεων ανάπτυξης πολιτικών και μεθόδων από διεθνείς οργανισμούς, όπως ο FAO (Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών) και το EFI (Ευρωπαϊκό Δασικό Ινστιτούτο).

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 2021/783 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2021 για τη θέσπιση Προγράμματος για το Περιβάλλον και τη Δράση για το Κλίμα (LIFE) και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1293/2013

Το Πρόγραμμα για το Περιβάλλον και τη Δράση για το Κλίμα (LIFE), που είχε θεσπιστεί με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1293/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, για την περίοδο 2014 έως 2020, αποτελούσε το τελευταίο από μια σειρά προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ήδη από το 1992 υποστηρίζουν την υλοποίηση των προτεραιοτήτων στην περιβαλλοντική και κλιματική νομοθεσία και πολιτική.

Με τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 2021/783  θεσπίζεται το Πρόγραμμα για το Περιβάλλον και τη Δράση για το Κλίμα («πρόγραμμα LIFE») για την περίοδο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027. Με τον τρόπο αυτό, η διάρκεια του προγράμματος LIFE ευθυγραμμίζεται με τη διάρκεια του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου. Στον Κανονισμό καθορίζονται επίσης οι σκοποί του προγράμματος LIFE, ο προϋπολογισμός του για την περίοδο 2021-2027, οι μορφές χρηματοδότησης της Ένωσης και οι κανόνες για την παροχή της εν λόγω χρηματοδότησης.

Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε τη νέα στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή έως το 2050, στις 24 Φεβρουαρίου 2021. Η νέα στρατηγική περιγράφει πώς η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να προσαρμοστεί στις αναπόφευκτες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να γίνει ανθεκτική στις επιπτώσεις της έως 2050. Η στρατηγική θέτει τέσσερις βασικούς στόχους: να καταστήσει την προσαρμογή εξυπνότερη, ταχύτερη και πιο συστημική και να εντατικοποιήσει τη διεθνή δράση για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Οι τέσσερις στόχοι της στρατηγικής υποστηρίζονται από 14 δράσεις και τα βήματα που πρέπει να γίνουν για την επίτευξή τους.

Σημείο αναφοράς σε ό,τι αφορά τις γνώσεις σχετικά με την προσαρμογή αποτελεί η πλατφόρμα Climate-ADAPT.

Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή

Η Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (2016), θέτει τους γενικούς στόχους, τις κατευθυντήριες αρχές και τα μέσα υλοποίησης μιας σύγχρονής αποτελεσματικής και αναπτυξιακής στρατηγικής προσαρμογής στο πλαίσιο που ορίζεται από την σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες και τη διεθνή εμπειρία. Είναι το πρώτο βήμα για μια συνεχή και ευέλικτη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης των απαραίτητων μέτρων προσαρμογής σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και φιλοδοξεί να αποτελέσει το μοχλό κινητοποίησης των δυνατοτήτων της ελληνικής πολιτείας, οικονομίας και ευρύτερα της κοινωνίας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Σημαντική συμβολή στην προσπάθεια για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή αναμένεται να παίξει το έργο LIFE-IP AdaptInGR “Ενισχύοντας την εφαρμογή πολιτικής για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα.