Διαδικτυακή Πύλη Συνεργασίας Για Τα Δάση

Το θέμα της παρακολούθησης της αποκατάστασης του τύπου οικοτόπου προτεραιότητας του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ «(Υπο)Μεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά μαυρόπευκα» στον Πάρνωνα είναι η αξιολόγηση της επανόδου της κατάστασης διατήρησης των τμημάτων του τύπου οικοτόπου που επηρεάστηκαν από την πυρκαγιά της 23/8/2007 στην περιοχή. Η πυρκαγιά επηρέασε 1921 ha δάσους μαύρης πεύκης, εκ των οποίων 212,5 ha κάηκαν ελαφρά, 256 ha μέτρια και 1452,5 ha κάηκαν πλήρως. Σκοπός της παρακολούθησης είναι η μακροχρόνια αξιολόγηση της επιτυχίας της φυσικής αναγέννησης και της τεχνητής αποκατάστασης της μαύρης πεύκης στον Τόπο Κοινοτικής Σημασίας «Όρος Πάρνωνας και περιοχή Μονής Μαλεβής» (GR 2520006). Οι υποθέσεις του προγράμματος είναι ότι α) το 2013 θα έχουν επιβιώσει τουλάχιστον το 90% των φυτών που θα φυτευτούν στα 290 ha που θα αποκατασταθούν στο πλαίσιο του έργου LIFE07 NAT/GR/000286 «Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR2520006) μέσω μίας δομημένης προσέγγισης» και β) ότι το 2013 αναμένεται να έχει υπάρξει φυσική αναγέννηση σε απόσταση τουλάχιστον 50 m από νησίδες και ζωντανά δένδρα μαύρης πεύκης. Η παρακολούθηση βασίζεται στην τακτική συλλογή δεδομένων πεδίου από μόνιμες δειγματοληπτικές επιφάνειες, 13 για την φυσική αναγέννηση και 20 για την τεχνητή αποκατάσταση και στην τηλεπισκόπηση. Οι δυο ομάδες δειγματοληπτικών επιφανειών έχουν εγκατασταθεί σε θέσεις αντιπροσωπευτικές της ετερογένειας των κυριότερων αβιοτικών παραγόντων της περιοχής που κάηκε. Η συλλογή των δεδομένων για τη φυσική αναγέννηση γίνεται με σημείο εκκίνησης το κράσπεδο μεταξύ ζωντανών δένδρων με την καμένη έκταση ή του καμένου με το άκαυτο δάσος. Σε αυτές μετριούνται ο αριθμός αρτίφυτρων και φυταρίων ανά τετραγωνικό μέτρο και το ύψος των φυταρίων. Σε κάθε επιφάνεια παρακολουθείται και η εξέλιξη της βλάστησης με τη μέθοδο Braun-Blanquet. Οι δειγματοληπτικές επιφάνειες για την τεχνητή αποκατάσταση είναι τετράγωνα έκτασης 0,25 ha. Σε αυτές μετριούνται ο αριθμός φυτών που επιβιώνουν ανά τετραγωνικό μέτρο και το ύψος των φυταρίων. Μέσω της τηλεπισκόπησης θα εκτιμηθεί η φυσική αναγέννηση στο σύνολο της καμένης έκτασης της μαύρης πεύκης, η επιτυχία της τεχνητής αποκατάστασης της και θα αποτυπωθούν τα μεμονωμένα ζωντανά δέντρα μαύρης πεύκης. Από τα πρώτα στοιχεία που συλλέχθηκαν προκύπτει ότι πράγματι φυσική αναγέννηση απαντά κυρίως εντός της απόστασης των 50 m από τα ζωντανά δέντρα.

Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η οργάνωση της επανεγκατάστασης της δασικής βλάστησης σε 290 ha δάσους μαύρης πεύκης και μεικτού δάσους μαύρης πεύκης, ελάτης στο Δημόσιο Δάσος Πάρνωνα που κάηκαν στην πυρκαγιά της 23/8/2007. Η επανεγκατάσταση θα χρηματοδοτηθεί από το έργο LIFE+ «Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα μέσω μιας δομημένης προσέγγισης». Ειδικότερα αφορά την επιλογή των εκτάσεων που θα αποκατασταθούν, των δασοπονικών ειδών που θα χρησιμοποιηθούν, την περιγραφή των εργασιών φύτευσης και τα απαραίτητα στοιχεία για τον προϋπολογισμό του έργου.

Το καλοκαίρι του 2007, η Ελλάδα και άλλες Μεσογειακές χώρες επλήγησαν από καταστροφικές πυρκαγιές. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η αποτίμηση των επιπτώσεων της πυρκαγιάς του 2007 στον τύπο οικοτόπου προτεραιότητας του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ «(Υπο)Μεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά μαυρόπευκα» και οι δασικές πυρκαγιές του Τόπου Κοινοτικής Σημασίας GR2520006 «Όρος Πάρνωνας και περιοχή Μονής Μαλεβής». Η πυρκαγιά εξαπλώθηκε σε έκταση 5.788 ha από τα οποία επηρεάσθηκαν τα 5.373 ha που αποτελούν το 9,6% της έκτασης του Τόπου Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ). Η πλειονότητα της έκτασης (74,45%) κάηκε πλήρως, σε 9,05% της έκτασης η πυρκαγιά είχε μέτρια επίδραση, και σε ποσοστό 9,34% της έκτασης είχε ελαφρά επίδραση. Η πυρκαγιά εντός της περιοχής του ΤΚΣ «Όρος Πάρνωνας (και περιοχή Μαλεβής)» (GR 2520006) προκάλεσε σοβαρή αλλαγή στη σύνθεση του τοπίου της περιοχής μελέτης καθώς οι εκτάσεις με υψηλά δάση (δηλαδή δάση ελάτης, μαύρης πεύκης και μεικτά) που διατηρήθηκαν μετά την πυρκαγιά περιορίσθηκαν στο 7,12% της έκτασης από 40,73%. Συνολικά μπορεί να ειπωθεί ότι η επίδραση της πυρκαγιάς στον τύπο οικοτόπου «(Υπο)Μεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά μαυρόπευκα» στον Πάρνωνα, έχει κυρίως ποιοτικό χαρακτήρα με κυρίαρχο στοιχείο την έντονη διαφοροποίηση των επιπτώσεων ανά υψομετρική ζώνη και από βορά προς νότο της καμένης έκτασης.